วันขึ้นปีใหม่ใกล้เข้ามาแล้ว หลายคนอาจเคยสงสัยว่าใครกันที่เป็นผู้กำหนดห้วงเวลาแห่งเดือนและจุดเริ่มต้นของปีใหม่ แล้วใช้อะไรมาเป็นเกณฑ์ที่จะกำหนดวันนั้น ที่สำคัญแต่ละวัฒนธรรมจะมีวันขึ้นปีใหม่แตกต่างกันออกไป เช่น ชาวตะวันตก จีน อินเดีย และไทย คำตอบที่ทุกคนคุ้นเคยคงมีเกณฑ์เกี่ยวกับจันทรคติ สุริยคติ และสุริยจันทรคติ แต่บทความนี้แตกต่างออกไป วัฏจักรเกษตรกรรมกับเกณฑ์เริ่มต้นปีใหม่ในวัฒนธรรมไทย ผลงานของ ดร.ตรงใจ หุตางกูร นักวิชาการศมส. ผู้เชี่ยวชาญเรื่องโบราณคดีและประวัติศาสตร์ ได้คลี่ให้เห็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์เกี่ยวกับเกณฑ์เริ่มต้นปีใหม่ในวัฒนธรรมไทยโดยใช้วัฏจักรเกษตรกรรม ย้อนไปตั้งแต่สมัยสุโขทัย พร้อมตั้งคำถามชวนถกเถียงไว้อีกด้วย